Geothermische warmtepomp

Een geothermische warmtepomp gebruikt de grond als warmtebron. Daarom spreken we ook van grond-water of bodem-water warmtepompen. Warmte uit de grond halen, doen de warmtepompen via een horizontaal of verticaal captatienet. In dit artikel lees je meer over de werking van geothermische warmtepompen, de soorten, het rendement, de kosten en de mogelijke alternatieven.

Ga snel naar: 
Geothermische warmtepomp werking
Soorten geothermische warmtepompen
Rendement grond-water warmtepompen
Prijs geothermische warmtepompen
Mogelijke alternatieven
Vergelijk offertes van warmtepomp installateurs

Wanneer is een geothermische warmtepomp een goede keuze?

Een geothermische warmtepomp wordt ofwel geplaatst met een uitgebreid buizennetwerk oftewel met putboringen. Het vraagt dus vrij ingrijpende aanpassingen en is daarom enkel aangewezen bij nieuwbouwwoningen of bij grote renovatiewerken. Bovendien is er ook veel ruimte nodig voor de installatie van een geothermische warmtepomp, vooral bij horizontale captatie. Daarom is het ook vooral geschikt voor alleenstaande woningen met een grote tuin. Is je woning of je tuin niet geschikt voor een geothermische warmtepomp? Dan kies je beter voor een hybride warmtepomp.

TIP: laat je adviseren door een ervaren installateur! Deze geeft je advies over de meest aangewezen warmtepomp op basis van jouw woning en voorkeuren. Kom in contact met installateurs in de buurt.

Geothermische warmtepomp werking

Een geothermische warmtepomp haalt net als andere warmtepompen het grootste deel van de warmte uit een duurzame bron. We leggen de werking hieronder uit:

1. De warmtepomp onttrekt warmte aan de bodem: een geothermische warmtepomp onttrekt warmte aan de bodem.
2. De compressor verhoogt de temperatuur: de warmte wordt naar de compressor verplaatst via een koelvloeistof. Daar verdampt de koelvloeistof en wordt deze een gas.
3. De warmtepomp geeft de warmte af: de warme damp gaat dan naar een condensor en geeft de warmte vervolgens af aan je verwarmingsinstallatie of gebruikt deze om je sanitair water te verwarmen.
4. De cyclus start opnieuw: tot slot komt de vloeistof bij het expansieventiel waar de temperatuur van de koelvloeistof opnieuw sterk daalt. Op die manier kan de cyclus nogmaals doorlopen worden.

Soorten geothermische warmtepompen

We kunnen twee verschillende soorten geothermische warmtepompen onderscheiden: warmtepompen die werken met een horizontaal captatienet en warmtepompen die werken met een verticaal captatienet (putboringen). De beschikbare grond rond je woning is cruciaal om na te gaan welk van de twee bovenstaande soorten je kan toepassen. Een woordje uitleg:

Horizontale captatie

Bij horizontale captatie wordt op ongeveer een diepte tussen 70 cm tot 1.5 m een buizennetwerk ingegraven. Hier stroomt een vloeistof door die de warmte onttrekt uit de grond. Om de buizen te plaatsen, is een grasveld is het meest geschikt. Om daarbij een zo hoog mogelijk rendement te behalen, is het ook aangeraden om bebouwingen en beplantingen boven het captatienet te vermijden. Daarnaast kunnen ook zonnestraling en regen de capaciteit van de grond tot warmteafgifte verhogen.

De grootte van het captatienet is afhankelijk van verschillende factoren: de samenstelling van de grond, het vochtgehalte en het vermogen van de warmtepomp. De opbrengst ervan bedraagt gemiddeld 25 W/m². Om een woning van 200 m² te verwarmen, heb je zo’n 250 m² vrije grondoppervlakte nodig. De COP is sterk afhankelijk van het seizoen omdat de buizen 70 cm tot 1.5 m onder de grond liggen. Bij een lange, strenge winter heeft dit systeem bv. een slecht rendement.

De onttrekkingsvermogens (qe) van de bodem liggen tussen de 10 en 35 W/m². Weet je welk type grond je hebt? Dan kan je hier nagaan wat het ontrekkingsvermogen ongeveer bedraagt:

• Droge zanderige bodem: 10-15 W/m²
• Vochtige zanderige bodem: 15-20 W/m²
• Droge leemachtige bodem: 20-25 W/m²
• Vochtige leemachtige bodem: 25-30 W/m²
• Bodem met grondwater: 30-35 W/m²

Geothermische warmtepomp met horizontale captatie plaatsen? Ontvang offertes & prijzen op maat.

Voor- en nadelen horizontale captatie

• Behaalt een hoog rendement
• Vergt geen onderhoud
• Passieve koeling is mogelijk
• Groot tuinoppervlak is nodig
• Blijft een grote investering, maar is goedkoper dan verticale captatie

Verticale captatie

Wanneer er onvoldoende grondoppervlakte beschikbaar is, dan is verticale captatie een alternatief. Deze methode is iets duurder dan horizontale captatie maar het principe blijft hetzelfde. Een expert zal nu echter niet horizontaal werken, maar verticale lussen gebruiken. Daarbij worden er putten geboord tussen 25 en 100 meter diep. Het aantal putten dat geboord zal worden, is afhankelijk van het soort grond en de voorziene warmtebehoefte. Hiervoor is eerst een bodemonderzoek nodig.

Let op, wie boort tot 50 meter moet dit melden bij de gemeente. Als je dieper boort, dan heb je ook een vergunning nodig. Nog belangrijk om weten is dat een zekere bereikbaarheid van de bouwgrond noodzakelijk is, hetgeen soms problematisch kan zijn bij rijwoningen. De gemiddelde opbrengst (per boormeter) is 50 W/m maar is afhankelijk van het type grond.

Interesse in een grond-water warmtepomp met verticale captatie? Ontvang offertes & prijzen op maat.

Voor- en nadelen verticale captatie

• Behaalt het hoogste rendement
• Minder grondoppervlakte nodig
• Passieve koeling is mogelijk en is zelfs beter dan bij horizontale captatie
• Putboringen zijn niet altijd mogelijk
• Duurder dan horizontale captatie
• Door de aanwezigheid van glycol is een goede lekdichtheid vereist

Bodem-water warmtepomp met horizontale of verticale captatie kiezen?

Of je nu best kiest voor verticale of horizontale captatie, hangt af van je persoonlijke situatie en wensen. Heb je een grote tuin met veel gras en is je budget beperkt? Dan is horizontale captatie de beste keuze. Heb je minder beschikbare ruimte in je tuin en zoek je naar de warmtepomp met het beste rendement, dan is verticale captatie aangewezen.

Advies nodig? Een ervaren installateur kan je uitgebreid adviseren over de beste warmtepomp voor jouw situatie en zorgt bovendien voor een vlotte en correcte installatie. Vergelijk offertes & advies op maat van ervaren installateurs.

Rendement bodem-waterwarmtepomp

Geothermische warmtepompen bieden van alle soorten warmtepompen het hoogste rendement. Dat komt omdat ze warmte uit de bodem halen en de temperatuur daar heel het jaar vrij constant blijft. De COP (Coëfficiënt van Prestatie) van een geothermische warmtepomp is 5, wat betekent dat voor elke kWh aan elektriciteit dat de warmtepomp gebruikt, deze 5 kWh aan warmte levert. Combineer je je geothermische warmtepomp met zonnepanelen? Dan kan je die elektriciteit ook nog zelf opwekken en krijg je dus een heel interessante investering.

Daarnaast kan je met een geothermische warmtepomp ook passief koelen. Ook koelen kan een bodem-water warmtepomp efficiënter dan de andere soorten. Bovendien doet dit soort warmtepompen aan warmteterugwinning, waardoor je in de winter je woning eigenlijk kan verwarmen met de warmte die de warmtepomp in de zomer uit je woning heeft gehaald.

Geothermische warmtepomp prijs

De prijs voor een geothermische warmtepomp ligt gemiddeld tussen € 20.000 en 30.000 (excl. btw en incl. plaatsing). Hoewel die prijs wel wat kan verschillen afhankelijk van het merk, het vermogen…, is een geothermische warmtepomp dus wel een grote investering. Dat heeft enerzijds te maken met het hoge rendement ervan, en anderzijds met de uitgebreide installatiewerken van zo’n warmtepomp. Putboringen bv. kosten al gemakkelijk € 5.000 à 10.000 (inbegrepen in de prijs) en doen de kosten dus snel oplopen.

TIP: door offertes en prijsvoorstellen van meerdere installateurs te vergelijken, kan je een doordachte keuze maken en de interessantste aanbieding kiezen. Ontvang hier vrijblijvend offertes op maat.

Druk de kosten voor een geothermische warmtepomp met premies!

Laat je een geothermische warmtepomp plaatsen door een ervaren installateur, dan kan je aanspraak maken op warmtepomp premies, zoals de Mijn VerbouwPremie. Door de plaatsing van je warmtepomp bovendien te combineren met nog minstens 2 andere energiebesparende maatregelen kan je ook aanspraak maken op de Totaalrenovatiebonus of de EPC-Labelpremie. Tot slot kan je soms ook nog genieten van gemeentelijke premies en het verlaagde btw-tarief van 6% op de materiaal- en arbeidskosten. Voor meer info kan je terecht bij je gemeente of een warmtepomp installateur.

Mogelijke alternatieven

Als je woning niet geschikt is om een geothermische warmtepomp te plaatsen of dit soort warmtepomp niet in je budget past, zijn er ook nog alternatieve soorten waaruit je kan kiezen. Een overzicht: